گندم یکی از محصولات مهم زراعی بوده و نقش مهمی در تغذیه انسان دارد. گندم دوروم دهمین محصول مهم زراعی در دنیا با تولید سالانه حدود ۳۴ میلیون تن است. این محصول ماده خام برای تهیه سمولینا، پاستا کوسکوس بلغور و چندین غذای دیگر سنتی در مناطق مدیترانه ای را فراهم می کند ماتینز مورنو و همکاران (۲۰۲۲) سطح زیر کشت گندم دوروم در ایران بین ۳۰۰-۴۰۰ هزار هکتار میباشد که بیشتر در مناطق معتدل و گرم کشور شامل استانهای گلستان لرستان کهگیلویه و بویر احمد، خوزستان فارس ایلام اردبیل کرمانشاه و برخی مناطق دیگر به صورت پراکنده واقع شده است محمدی و همکاران (۱۳۹۵ کیفیت گندم دوروم در صنعت و تغذیه اهمیت این محصول را روز به روز بیشتر می سازد تهیه ماکارونی عمده ترین نوع مصرف این محصول است. مصرف سرانه نان با افزایش تولید و مصرف فرآورده های مختلف صنایع ماکارونی سازی کاهش نشان میدهد.

علاوه بر این اختلاف قیمت گندم دوروم در بازارهای جهانی نسبت به گندم نان (حدود (۲۵) برخی از کشورها را بر آن داشته تا سطح زیر کشت و تولید این محصول را افزایش داده و به صادرات آن مبادرت ورزند و گندم نان مورد نیاز خود را از طریق واردات تامین کنند و با این کار مبالغ بیشتری ارز استحصال نمایند ماتینز مورنو و همکاران ۲۰۲۲) جا دارد در کشور ما نیز به این مهم توجه بیشتری شود و با تولید ارقام پر محصول و با کیفیت بالا و مقاوم به بیماری ها و جایگزین کردن آنها با ارقام کم بازده تولید این محصول را افزایش داد. تقریبا ۷۵ گندم دوروم تولیدی در دنیا از مناطق حوزه دریای مدیترانه حاصل میشود لاریبی و همکاران (۲۰۲۱) و با توجه به اینکه ایران یکی از کشورهای با شرایط آب و هوایی مدیترانه ای میباشد.

اما علیرغم شرایط مساعد اقلیمی برای تولید گندم دوروم جایگاه واقعی را در بین کشورهای این حوزه از لحاظ تولید گندم دوروم ندارد. این در حالی است که مساحت وسیعی از ایران برای تولید گندم دوروم با کیفیت بالا در حد استانداردهای بین المللی مناسب میباشد، بطوریکه ایران می تواند در زمینه تولید این محصول و تبدیل آن به سمولینا و ماکارونی نقش موثری در بازارهای جهانی داشته باشد.

در سالهای اخیر با توجه به افزایش مصرف گندم دوروم در صنایع ماکارونی سازی و توسعه کارخانجات تولید ماکارونی تحقیق در زمینه شناسایی ارقام پر محصول و سازگار گندم دوروم منجر به معرفی ارقام سیمره دهدشت ساجی ذهاب، ساورزه سپند، آبان و تابش برای دیمزارهای مناطق گرم و معتدل سرد کشور گردیده است و تحقیقات بیشتر در جهت دست یابی به ارقام پر محصول جدید ادامه دارد.

یکی از مشکلات اصلی توسعه سطح زیر کشت و تولید گندم دوروم در ایران تعداد محدود ارقام معرفی شده تنها رقم برای اقلیم های معتدل و گرم دیم کشور است. بنابراین تعدد ارقام گندم دوروم برای این مناطق می تواند زمینه ای برای انتخاب ارقام مناسب برای میکروکلیماهای مختلف موجود در شرایط دیم فراهم نماید رقم جدید گندم دوروم تابش با توجه به پتانسیل عملکرد آن در مناطق معتدل سرد و گرم می توانند باعث افزایش سطح زیر کشت گندم دوروم در دیمزارهای این مناطق شده و با توجه به سازگاری و پایداری آن به محیط های هدف می توان از پتانسیل آن در شرایط محیطی مختلف جهت افزایش راندمان تولید بهره برداری بیشتری نمود.