مقدمه

گندم با تأمین ۳۷ درصد از کالری و ۳۵ درصد پروتئین مورد نیاز افراد جامعه به عنوان غذای اصلی مردم کشورمان نقش مهمی در امنیت غذایی کشور دارد تغییرات اقلیمی چه به صورت کوتاه مدت و یا بلند مدت فعالیت های کشاورزی و امنیت غذایی را تحت تأثیر قرار میدهد اثر تغییرات اقلیمی بر تولید مواد غذایی به شکلهای مختلف از جمله تأثیر بر دوره رشد گیاه اثر گذاری در مقادیر آب کشاورزی یخبندانهای شدید سیلاب ها، طوفان های شدید و خشک سالی ها نمود پیدا میکند این تغییرات تأثیر زیادی بر تولید محصولات کشاورزی از جمله گندم به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا گذاشته است. در این شرایط به منظور کاهش اثرات مضر تغییر اقلیم بر رشد و نمو گیاه تعیین مؤلفه های زراعی و مدیریتی میتواند نقش بسزایی در افزایش عملکرد محصولات کشاورزی داشته باشد.

تاریخ کاشت و تغییر اقلیم

از جمله عوامل مدیریت به زراعی که کشاورز میتواند جهت کاهش اثرات سوء تغییر اقلیم و تنشهای محیطی به کار گیرد تنظیم تاریخ کاشت است. با توجه به نوسان شدید عوامل آب و هوایی و اقلیمی فصل رشد در بسیاری از مناطق جهت تطابق تاریخ کاشت با شرایط اقلیمی زمان مناسب کاشت محصولات در نقاط مختلف باید مورد بررسی علمی مجدد قرار گیرد تاریخ کاشت مناسب از طریق انطباق مراحل رشد و نمو گیاه با نوسانات حرارتی خاک و هوا، طول روز تبخیر و تعرق بارندگی رطوبت هوا و سایر خصوصیات جوی شیوع آفات و بیماری ها علفهای هرز و غیره عملکرد کمی و کیفی محصول تأثیر می گذارد. بدیهی است که اگر کاشت در تاریخ مناسب صورت نگیرد سایر عملیات زراعی نمی تواند جایگزین اثرات مثبت کاشت به هنگام شود از سوی دیگر چون عوامل ایجاد کننده تنشهای زنده و غیر زنده به طور مستمر در حال تغییر هستند. عمر مفید ارقام معرفی شده بین ۵ تا ۱۰ سال است. بنابراین معرفی ارقام جدید متحمل یا مقاوم به این تنشها و سازگار با شرایط اقلیمی مناطق هدف ضروری است. هر ساله ارقام جدید برای جایگزینی ارقام قدیمی معرفی و به سید بذری استان افزوده میشوند که نیاز است تاریخ کاشت مناسب آنها با توجه به شرایط اقلیمی در مناطق مختلف استان تعیین شود. رعایت تاریخ بهینه کاشت این ارقام میتواند نقش بسزایی در افزایش تولید بهره وری از منابع آب و خاک و درآمد بهره بردارن در سطح استان داشته باشد.